Karnawał na Malcie to szalony czas hucznych i kolorowych imprez.
Najwięcej wydarzeń odbywa się między Tłustym Czwartkiem a Środą Popielcową.
Z tekstu dowiesz się jak obchodzimy karnawał na Malcie i Gozo.
KARNAWAŁ NA MALCIE
Wielu Czytelników wybiera się w okresie karnawału na Maltę i w związku z tym poszukuje informacji o atrakcjach, które czekają na wyspach. Mieszkamy na Malcie już 10 lat, więc widzieliśmy kilka dobrych karnawałów. Impreza karnawałowa 2023 była dla nas najlepsza, natomiast pogoda i klimat dopisywały szczególnie w roku 2022. Będzie idealnie, jeśli w 2024 uda się połączyć doświadczenia z dwóch ostatnich lat.
W roku 2021 po raz pierwszy od czasów II wojny światowej, karnawał nie odbył się. Było to spowodowane światową pandemią covid. Jedynym karnawałowym akcentem, na który pozwolono były kolorowe platformy zlokalizowane w strategicznych miejscach najwiekszych miast na Malcie i Gozo. Zdjęcia z tej edycji „karnawału” można zobaczyć na naszym facebookowym profilu.
Co ciekawe, w tym roku pogoda w czasie karnawału wyjątkowo nie sprzyja. Bywało już chłodno, ale nie aż tak. W niedzielę walentynkową było przeszywająco zimno. Niby tylko 7 stopni, ale wysoka wilgotność, deszcz i wiatr sprawiły, że odczuwało się wręcz mróz.
Tym bardziej podziwiamy mieszkańców Gozo, którzy zdecydowali się kultywować tę część tradycji i czuwali przy swoich platformach serwując muzykę i dobrą atmosferę. Nie ma mowy o strojach, które królowały podczas ubiegłorocznego karnawału! Cóż, pozostaje nam tylko wspominać kolorowe szaleństwo z ubiegłego roku. A było tak:
KARNAWAŁ NA MALCIE DAWNIEJ I DZIŚ
Karnawał ma swoje początki w czasach, gdy na wyspę przybyli joannici. Od tamtej pory regularnie odbywa się karnawał, choć nie zawsze jego charakter był podobny, ponieważ zasady zmieniały wraz z Wielkimi Mistrzami. A to zakazano bójek rycerzom, a to zwiększono swobodę i pozwolono rycerzom zakładać maski w czasie karnawału. Był czas, gdy zakazano przebierać się za diabła, a nawet chwilowo kobietom zabroniono możliwości udziału w balach z rycerzami. Tak było kiedyś, a dziś?
Karnawał zwykle wypada między Tłustym Czwartkiem a Środą Popielcową. Mowa tu o głównych wydarzeniach, ponieważ w praktyce, pierwsze karnawałowe parady zaczynają się nawet tydzień wcześniej! Najwięcej imprez odbywa się w Valletcie oraz Florianie, natomiast na wyspie Gozo, w stolicy – Victorii oraz w Nadur.
Karnawał na Malcie różni się nieco od tego, co dzieje się na Gozo. Turyści z całego świata przyjeżdżają właśnie na Gozo, żeby wziąć udział w uroczystościach Spontaneus Carnival słynących z nieskrępowanej zabawy. W sobotę między Tłustym Czwartkiem a Środą Popielcową odbywa się największa na wyspach karnawałowa impreza. Tysiące imprezowiczów przyjeżdża wtedy na Gozo do Nadur. Okolice tej wsi są wówczas dosłownie sparaliżowane. Nie ma znaczenia pogoda. Impreza karnawałowa w Nadur zawsze jest udana.
W ubiegłym roku jedna grupa z Gozo mocno przegięła z pomysłem na przebranie karnawałowe, ponieważ kilku zamaskowanych mężczyzn spacerowało po imprezowych ulicach Nadur zlokalizowanych dookoła kościoła, niosąc ciężki materac, który w różnych miejscach był rzucany na drogę a mężczyźni wyłapywali z tłumu kobiety, rzucali je na materac i symulowali grupowy seks z nimi.
Niektóre podejmowały temat zabawy, inne były tak zszokowane, że nie wiedziały co się dzieje i jak się zachować, były też takie, które bezpośrednim „liściem” w twarz komunikowały co sądzą o ich poczuciu humoru. W zdecydowanej większości kobiety nie oponowały, więc trudno było jednoznacznie określić czy sytuacja wymaga interwencji z zewnątrz.
Pozostali obserwatorzy również nie reagowali, podobnie jak Policja. Tu na wyspach każda krytyczna uwaga skierowana do lokalsa spotyka się z komentarzem w stylu „Go back to your country”, więc o dyskusji raczej nie było mowy. Poza tym jednym kontrowersyjnym zgrzytem budzącym ambiwalentne odczucia, cała reszta była wyśmienita i w końcu, po tylu latach doczekaliśmy się karnawału, który możemy uznać za najlepszy na jakim byliśmy na Malcie.
Wszystko dzięki cudownej pogodzie, która udzieliła się biesiadnikom karnawałowym. Zazwyczaj padał deszcz, mocno wiało lub było zimno, co mocno ograniczało w doborze kostiumu oraz nie pozwalało cieszyć się tym wydarzeniem, zwłaszcza takiemu zmarzlakowi jak ja. Tym razem można było poszaleć i podziwiać kobiece stroje nawet w stylu RIO!
Ciekawostką jest to, że w 2005 roku Nadur było światową stolicą karnawału. Inną, nieco smutniejszą wiadomością jest coraz mniejszy udział starszych mieszkańców Nadur w Spontaneus Carnival. Uważają oni, że impreza straciła swój pierwotny charakter i nie chcą o niej słyszeć. Niestety jest w tym sporo prawdy. Nie oznacza to jednak, że nie spotkamy seniorów, ale jest ich zdecydowanie mniej niż przed czasami, gdy lokalny Kunsil postanowił uczynić imprezę w Nadur najpopularniejszą na wyspach.
Delikatnie mówiąc, promocja wymknęła się spod kontroli. Charakter małej, lokalnej imprezy został zdominowany przez przybyszy z zewnątrz, którzy z roku na rok coraz mocniej oddziałują na jej charakter. I to właśnie budzi sprzeciw starszyzny.
Równie dobrze w przyszłym roku jakaś grupa psycholi mogłaby przebrać się za chuliganów z Mechanicznej Pomarańczy i dokonać rzezi. Tłum byłby przekonany, że to tylko zabawa. Taką grupę widzieliśmy dwa lata temu, ale nie wcielali się w rolę tak jak panowie z materacem.
Znamy historię maltańskiego karnawału i wiemy, że od dawien dawna w jego czasie pozwalano sobie na wiele wulgarnych zwyczajów. Pewien ksiądz na przykład, spełniał się, a właściwie wyżywał pisząc scenariusze do Il-Qarċilla. Niektórzy czuli się tak zażenowani tekstami tego ulicznego spektaklu, że w czasie karnawału chodzili tylko do kościoła, aby modlić się i odpokutować za grzeszników, którzy mają czelność żartować w tak prymitywny i płytki sposób.
Nabożeństwo prowadził kapłan, autor tekstów recytowanych przez ulicznych odtwórców maltańskiego wesela. Pomijając zupełnie twórczość Dun Demarco dotyczącą intymnych kwestii w jego wersetach znajdują się m.in takie fragmenty:
Ladies and gentelmen, you who are listening, please wait,
Until I, in front of you defecate.
To jest tekst z 1760 roku. Bardzo odważny, jak na tamte czasy. Pozwolę sobie wrócić do tej i wielu innych ciekawych historii w oddzielnym tekście dotyczącym karnawału, który będzie można przeczytać w dziale „Historia”.
Karnawał na Gozo jest dużo młodszy niż maltański. Ten pierwszy odbył się dopiero w 1952 roku. Dla porównania, na Malcie imprezowano w ten sposób podobno już od 1535, choć mówi się też o 1470. Co więc sprawia, że to Gozo jest bardziej interesującym kierunkiem na karnawał?
Otóż, na Gozo w Nadur karnawałowi towarzyszy atmosfera tajemnicy i bardziej mroczny charakter. Poza tym karnawał w Nadur jest bardziej spontaniczny i to chyba z roku na rok coraz bardziej ciekawi młodych ludzi, którzy przyjeżdżają tu się bawić. Na Malcie z kolei można się spodziewać spektakularnych parad i niecodziennego widowiska.
Zatem, Ci, którzy chcą podziwiać wyszukane karnawałowe kreacje powinni śledzić to, co dzieje się w Valletcie, natomiast na najlepszą imprezę obieramy kierunek – Nadur. My zwykle sobotę spędzamy na Gozo, a niedzielę w Valletcie. Dzięki temu nic ważnego nas nie omija 🙂
TRADYCJE KARNAWAŁOWE NA MALCIE
Uroczyste parady na Malcie obfitują w kolorowe, bajkowe postaci, często prezentujące się w dopracowanych w najdrobniejszym szczególe strojach, lub wręcz wysokiej jakości, drogich kostiumach. Mieszkańcy Gozo zakładają upiorne przebrania, istotne jest, aby nie zostać rozpoznanym.
Mówi się też, że jest to Cichy Karnawał, ponieważ przerażające kreatury w niemodnych ubraniach przechadzają się ulicami nie wydając żadnych odgłosów. Niektórzy zakładają maski przypominające twarze polityków. Każda wieś ma swoją grupę, która reprezentuje ją na wszystkich karnawałowych paradach.
Po za tym widuje się mnóstwo nieformalnych grup przebranych w kolorowe kostiumy nawiązujące do luźnej tematyki. Ulice wsi i miast przemierzają ogromne, kolorowe platformy, z których wydobywa się przeraźliwie głośna muzyka. To wszystko tworzy nieprawdopodobny klimat.
W praktyce jednak na ulicach Nadur jest jedna wielka impreza. Mnóstwo turystów również przebiera się i bawi do rana. Wcale nie jest cicho, jakby się mogło wydawać. Karnawał w Nadur przypomina trochę Paceville w sezonie. W przeciwieństwie do Nadur, w stolicy Gozo jest bardziej dostojnie, typowo i tradycyjnie. Wszędzie jednak doświadczymy typowych dla karnawału zwyczajów. A co jest typowe dla maltańskiego karnawału?
PARATA
Od tego zaczyna się karnawał. Jest to uroczysty taniec symbolizujący pogrom Turków w 1565. Król Karnawału to kukła wykonana z papier mache, czyli z masy papieru rozdrobnionego w wodzie. Bez króla nie ma przecież karnawału!
KUKKANJA
Kolejnym nieodłącznym elementem karnawału jest kukkanja, czyli konkurs, w którym zawodnicy muszą w najkrótszym czasie wspiąć się na szczyt sieci. Dawniej po prostu wieszano na drzewach jedzenie a ludzie wspinali się na te drzewa i mogli zabrać wszystko, co udało im się zgarnąć.
PRINJOLATA I PERLINI
Naturalnie nie moglibyśmy zapomnieć o przekąskach. Tradycyjne karnawałowe przysmaki to prinjolata oraz perlini. Prinjolata to ciasto – biszkopt z bakaliami, natomiast perlini to migdały. Oczywiście podawane na różne sposoby. W lukrze, w czekoladzie, w różnych kolorach. Warto spróbować wtedy tych słodkich smakołyków.
Bez względu na to, które wydarzenia karnawałowe wybierzemy, wszędzie będzie głośno, kolorowo, radośnie, tanecznie, widowiskowo i wesoło. Może być uroczyście, a może być mrocznie i klubowo. Zachęcamy więc do intensywnego świętowania, aby doświadczyć jak najszerszego spektrum karnawałowych atrakcji zarówno na Malcie jak i na Gozo.
Pomocne w zaplanowaniu tego gorącego i radosnego czasu będzie kalendarium karnawałowe, które opublikowaliśmy TUTAJ – KLIK.
NASZ KARNAWAŁ
Nasze doświadczenie karnawałowe liczy sobie już 10 lat, z czego w ostatnich latach ograniczamy się do uczestniczenia w karnawale wyłącznie w dwa dni: sobotę i niedzielę. To nam w zupełności wystarcza. Sobotę spędzamy na Gozo (Victoria + Nadur), natomiast niedzielę zawsze w Valletcie.
Dlaczego tak? Otóż, dlatego, że w niedzielę w Valletcie pojawiają się wszystkie grupy karnawałowe z całej Malty. Kolorowe platformy przemierzają wąskie ulice stolicy Malty gromadząc tłumy gapiów podziwiających zespoły taneczne świętujące czas karnawału.
Karnawał na Malcie w 2020 roku był dla nas jednym z najlepszych z bardzo prozaicznego powodu, mianowicie pogody. To był najbardziej ciepły i słoneczny karnawał, na którym mieliśmy przyjemność się bawić. Życzylibyśmy sobie i innym, aby w kolejnych latach dopisywała podobna aura, bowiem dotąd przywykliśmy do karnawałów chłodnych, deszczowych lub wietrznych.
Wspaniała pogoda nie pozostała bez wpływu na niebywałą frekwencję. Nigdy wcześniej nie widzieliśmy tylu ludzi na karnawale w Valletcie. Niech tak będzie już zawsze!
Zapraszamy do dyskusji w komentarzach.
Spodobał Ci się nasz tekst?
Udostępniaj go do woli korzystając z opcji „Podziel się”. 👇